สมัยก่อน พ.ศ. 2435 นั้น บุคคลที่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เข้ารับราชการจะจำกัดอยู่ 3 จำพวก คือ เจ้านาย ขุนนาง และไพร่ เท่านั้น โดยมีวิธีการใช้บุคคลเข้ารับราชการดังต่อไปนี้
สมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการปฏิรูประบบการบริหารราชการแผ่นดิน รวมทั้งปรับปรุงระบบการคัดเลือกบุคคลเข้ารับราชการ โดยทรงหันไปจัดตั้งโรงเรียนเพื่อเตรียมบุคคลเข้ารับราชการ และทรงเลิกวิธีการเกณฑ์ไพร่และทาสมาเข้ารับราชการ ระบบฐานันดรไพร่ถูกยุบเลิกด้วย พ.ร.บ.ลักษณะเกณฑ์ทหาร ร.ศ. 124 ไพร่จึงได้เป็นประชากรอิสระสามารถที่จะศึกษาเล่าเรียนแล้วเข้ารับราชการในตำแหน่งหน้าที่แทนขุนนางมากขึ้น และในปี พ.ศ. 2459 รัชกาลที่ 6 ได้ทรงสถาปนาโรงเรียนข้าราชการพลเรือนขึ้นเป็นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วิธีเลือกสรรคนเข้าทำราชการเป็นข้าราชการพลเรือนสามัญมี 4 วิธี ดังนี้
ทรงวิทย์ แก้วศรี และสุดใจ นิลวัฒน์. (2526). 200 ปี มหาจักรีบรมราชวงศ์ และวิวัฒนาการของระบบข้าราชการพลเรือน. กรุงเทพฯ : สำนักงาน ก.พ.